Hiện nay, xu hướng thay đổi công việc trong giới trẻ ngày càng gia tăng, chủ yếu do những mong muốn thử sức ở môi trường mới, tìm kiếm chế độ đãi ngộ tốt hơn hoặc đơn giản là theo đuổi những cơ hội thăng tiến nhanh chóng. Tuy nhiên, sự linh hoạt này cũng mang đến nhiều thách thức cho các bạn trẻ, khi nhiều doanh nghiệp ngày càng đưa ra yêu cầu cao hơn đối với ứng viên.
Làn sóng "nhảy việc" của Gen Z
Theo khảo sát của Anphabe, 62% các bạn Gen Z tại Việt Nam đã thay đổi công việc trong năm làm việc đầu tiên và có bạn thậm chí còn chuyển việc vài lần chỉ trong một năm sau khi ra trường. Xu hướng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Các chuyên gia cho rằng, sinh viên ra trường thường cần một năm để làm quen và học hỏi công việc, trong khi đó, thời gian đủ để đóng góp hiệu quả thường bắt đầu từ năm thứ ba trở đi. Điều này dẫn đến việc chuyển đổi quá sớm có thể khiến các bạn trẻ thiếu trải nghiệm và mất đi cơ hội thăng tiến dài hạn.
Nguyên nhân chính khiến giới trẻ thay đổi công việc
Ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, cho biết một số nguyên nhân dẫn đến xu hướng nhảy việc trong giới trẻ hiện nay:
- Mong muốn học hỏi và phát triển: Khi công việc không còn mang lại cơ hội mới, giới trẻ dễ dàng chuyển sang môi trường khác để tìm kiếm trải nghiệm mới.
- Nhu cầu thích nghi với thay đổi công nghệ: Sự xuất hiện của các ngành nghề mới khiến lao động trẻ cần linh hoạt hơn để phù hợp với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường.
- Kỳ vọng cao về môi trường làm việc: Thế hệ trẻ, đặc biệt là Gen Z, đề cao sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, cũng như mong muốn một môi trường tích cực, tôn trọng.
- Động lực tài chính và phúc lợi tốt hơn: Nếu tìm thấy công việc với mức lương và phúc lợi tốt hơn, nhiều bạn sẵn sàng chuyển đổi.
- Tìm kiếm sự nghiệp linh hoạt: Gen Z thường có xu hướng khởi nghiệp hoặc làm việc tự do, thay vì làm việc cố định tại một công ty.
Hệ quả của việc nhảy việc thường xuyên
Theo ông Thành, việc thay đổi công việc có cả mặt tích cực và tiêu cực. Mặt tích cực là lao động trẻ có thể tích lũy kinh nghiệm phong phú, mở rộng quan hệ và nâng cao khả năng thích ứng. Tuy nhiên, mặt hạn chế là việc nhảy việc liên tục có thể gây mất ổn định, thiếu sâu sát trong chuyên môn, và có thể tạo ra cái nhìn tiêu cực từ các nhà tuyển dụng.
Thị trường việc làm và sự thách thức đối với lao động trẻ
Theo Tổng cục Thống kê, số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý II/2024 là 948 nghìn người, tăng so với quý trước. Trong đó, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (15-24 tuổi) cao gấp hơn 3 lần tỷ lệ chung của lao động. Điều này phản ánh nhu cầu tìm kiếm công việc của thanh niên rất cao, tuy nhiên, nhiều bạn trẻ không dễ dàng hài lòng với những công việc thu nhập thấp hay thiếu thách thức, dẫn đến tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ gia tăng.
Khuyến nghị giúp lao động trẻ ổn định công việc
Ông Thành đưa ra những khuyến nghị hữu ích giúp lao động trẻ có thể tránh những rủi ro và phát huy thế mạnh khi chuyển việc:
- Xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng: Trước khi chuyển việc, cần xác định rõ mục tiêu dài hạn để tránh những quyết định bốc đồng.
- Phát triển kỹ năng chuyên môn sâu: Ngoài việc tích lũy trải nghiệm mới, cần xây dựng nền tảng vững chắc trong một lĩnh vực cụ thể.
- Duy trì mối quan hệ dài hạn: Các mối quan hệ tốt với đồng nghiệp và cấp trên cũ có thể mở ra nhiều cơ hội trong tương lai.
- Cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chuyển việc: Đánh giá môi trường làm việc, văn hóa và cơ hội thăng tiến trước khi đưa ra quyết định.
- Duy trì cân bằng công việc và cuộc sống: Nên tránh việc nhảy việc khi gặp phải áp lực nhất thời, thay vào đó tìm hiểu nguyên nhân và cân nhắc kỹ lưỡng.
- Xây dựng sự ổn định tài chính: Khi chuyển việc nhiều, nền tảng tài chính vững chắc giúp lao động trẻ tự tin và có thêm thời gian tìm kiếm công việc mới.
Báo cáo lương, thưởng và triển vọng của Gen Z trong tương lai
Theo Báo cáo lương, thưởng, phúc lợi Việt Nam 2024, Gen Z chỉ mất 2,5 năm để được thăng chức, ngắn hơn so với các thế hệ trước. Tuy nhiên, thời gian gắn bó với công ty trung bình của Gen Z chỉ là 1,9 năm. Điều này khiến nhiều công ty gặp khó khăn trong việc xây dựng đội ngũ kế thừa, nhất là khi dự đoán Gen Z sẽ chiếm 28% lực lượng lao động vào năm 2025 và đến 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên 48%.
Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp cần có chiến lược đào tạo, phát triển để Gen Z sẵn sàng đảm nhận vai trò lãnh đạo trong tương lai. Dù có những thách thức nhất định, với sự linh hoạt và nhanh nhạy về công nghệ, thế hệ này hứa hẹn sẽ mang lại sức sống mới cho môi trường làm việc tại Việt Nam trong những thập kỷ tới.
